تغییرات خط ساحل دریای خزر با استفاده از مدل ریاضی (مطالعه موردی بندر امیرآباد)

سواحل دریاها بدون دخالت¬های انسانی، پایداری طبیعی خود را حفظ نموده و علیرغم تغییرات کوتاه مدت، نهایتاً با یک محیط زیست سالم ساحلی مواجه هستیم. منطقه امیرآباد مازندران طی سال¬های اخیر با تحولات توسعه¬ای از جمله احداث بندر امیرآباد همراه بوده و لذا تغییرات خط ساحل این منطقه در سال¬های اخیر، هم ناشی از نوسانات دریا و هم حاصل احداث سازه در منطقه می¬باشد. سواحل منطقه امیرآباد به دلیل احداث تأسیسات بندری از وضعیت تعادل و پایداری خارج شده و در سواحل بالادست¬(ضلع غربی)و پایین¬دست¬(ضلع شرقی) به ترتیب رسوبگذاری و فرسایش دیده می¬شود. منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد در سه فاز طراحی شده، که در مجموع با داشتن 34 پست اسکله در آینده نزدیک به بزرگترین و مهمترین بندر حاشیه دریای مازندران تبدیل می¬گردد. با توجه به اینکه بندر امیرآباد در حال توسعه بوده، شناختی کاربردی و مناسب از مشخصات این منطقه امری ضروری است. به دلیل هزینه بالای برداشت¬های دریایی به صورت گسترده، امروزه با بالارفتن سرعت پردازش رایانه¬ها و نیز رشد روش¬های عددی برای حل معادلات حاکم بر فیزیک مسأله، معمولاً جهت پیش¬بینی خصوصیات پدیده¬های هیدرودینامیکی از شبیه¬سازی عددی استفاده می¬گردد. در این تحقیق، با توجه به اطلاعات باد و موج دوره زمانی 11 ساله مربوط به سال¬های 1992 تا 2003، به بررسی امواج و جریان¬های ناشی از آنها در محدوده بندر امیرآباد با استفاده از مدول¬های sw و hd نرم¬افزار mike 21 پرداخته شده و بر اساس جریان¬های کرانه¬ای، نرخ انتقال رسوب کرانه ناشی از موج در این منطقه تعیین گردیده است. بر اساس نتایج مدل جریان، الگوی غالب جریان از سمت غرب به شرق و بر عکس می¬باشد. به تبعیت الگوی جریان، انتقال رسوب در منطقه نیز از سمت غرب به شرق و بر عکس می¬باشد. نرخ انتقال رسوب در مدل دو بعدی حدود 1000 متر¬مکعب از سمت غرب به شرق و حدود 500 مترمکعب از سمت شرق به غرب در یک سال می¬باشد. بر اساس شواهد تصاویر ماهواره¬ای و بررسی تحقیقات گذشته، پتانسیل نرخ انتقال در سمت غرب تأمین می¬گردد و لذا پتانسیل سمت شرق برآورد نمی¬گردد. با توجه به میزان نشست رسوب، توقع می‏رود تا ده سال آینده ظرفیت حجم رسوب در پشت بازوی غربی پر نگردد و از این حیث نگرانی کوتاه¬مدت وجود ندارد. جهت مرتفع نمودن این مشکل در بلند مدت می¬توان از لایروبی و یا ساخت رانه رسوب¬گیر استفاده کرد. در این پروژه، با احداث یک رانه رسوب¬گیر در امتداد بازوی غربی، به رفع مشکل پرداخته شده، که با توجه به نرخ نشست سالیانه حدود 1500 متر¬مکعب در سال حدود 200 سال مشکل انتقال در سمت غرب بندر امیرآباد مرتفع می¬گردد.